Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών και το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας της Σχολής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών του Ιονίου Πανεπιστημίου οργανώνουν από κοινού και λειτουργούν από το ακαδημαϊκό έτος 2018-2019 Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΜΣ) με τίτλο στα ελληνικά «Τέχνες και Τεχνολογίες του Ήχου» και στα αγγλικά: «Sonic Arts and Audio Technologies» σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4485/2017.

Αντικείμενο – Σκοπός

Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΜΣ) στις Τέχνες και τις Τεχνολογίες του Ήχου, έχει ως αντικείμενο την καλλιέργεια και την εξειδίκευση στο πεδίο της εφαρμογής των σύγχρονων τεχνολογιών της εγγραφής-επεξεργασίας-αναπαραγωγής του ήχου στην τέχνη και στην παραγωγή.

Πιο συγκεκριμένα, σκοπός του ΔΠΜΣ είναι η παροχή εξειδίκευσης στη διαθεματική επιστημονική και καλλιτεχνική περιοχή που προκύπτει από την τομή των πεδίων της ηλεκτρονικής τεχνολογίας του ήχου, της τέχνης του ήχου και της μουσικής παραγωγής. Η εξειδίκευση αυτή παρέχεται υπό το πρίσμα δύο διαφορετικών εκπαιδευτικών αξόνων και προσεγγίσεων υλοποίησης. Η πρώτη αφορά σε (ήδη ή εν δυνάμει) ερευνητές/καλλιτέχνες, οι οποίοι επιθυμούν να ενσωματώσουν στη δημιουργική τους ικανότητα μεθόδους, υλικό και αισθητικές που αναπτύσσονται τουλάχιστον έξι δεκαετίες τώρα με βάση την ηλεκτρονική και ψηφιακή τεχνολογία του ήχου και που σήμερα αποτελούν μια ζωντανή, ευρύτατη και πολυδιάστατη περιοχή έρευνας και καλλιτεχνικής δραστηριότητας παγκοσμίως. Ο δεύτερος άξονας εξειδίκευσης απευθύνεται σε (ήδη ή εν δυνάμει) επιστήμονες ή/και καλλιτέχνες, οι οποίοι στοχεύουν στη δραστηριοποίησή τους στα πεδία της δημιουργικής οικονομίας που αναπτύσσονται στη βάση της σύγχρονης ηχητικής τεχνολογίας και των διαρκώς επεκτεινόμενων εφαρμογών της στην βιομηχανία της μουσικής και γενικότερα της οπτικοακουστικής παραγωγής, όπως ο καλλιτεχνικός ή εφαρμοσμένος ηχητικός σχεδιασμός (π.χ. κινηματογράφος, βιντεο-παιχνίδια, παραστατικές τέχνες, διαφήμιση, εικονικά περιβάλλοντα/εγκαταστάσεις κ.α.) και η παραγωγή προϊόντων διακίνησης μουσικού περιεχομένου (π.χ. δισκογραφία, διαδίκτυο κ.λπ.), χρησιμοποιώντας και εξελίσσοντας τις τρέχουσες τεχνολογικές δυνατότητες και προσφέροντας, με τρόπο ουσιαστικό, εφόδια ευρηματικής απασχόλησης και καινοτομικών προοπτικών στους παραπάνω τομείς.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές θα είναι σε θέση να:
- αναπτύσσουν νέες εκφραστικές μορφές στο πλαίσιο ποικίλων μορφών οπτικοακουστικών (πειραματικών και καλλιτεχνικών) εφαρμογών, χρησιμοποιώντας ως βασική επικοινωνιακή συνιστώσα τον ήχο,
- εξελιχθούν ως αυτόνομοι καλλιτέχνες στον τομέα της τέχνης του ήχου, των διαδραστικών ηχητικών συστημάτων και εγκαταστάσεων,
- αναπτύσσουν ηχητικό καλλιτεχνικό έργο στο δημιουργικό πεδίο της σύγχρονης ψηφιακής τέχνης και τέχνης των νέων μέσων συνεργαζόμενοι με τρίτους δημιουργούς,
- σχεδιάζουν και παράγουν ηχητικό ή/και μουσικό περιεχόμενο για ευρύ φάσμα εφαρμογών σε τομείς όπως η μουσική βιομηχανία, η διαφήμιση, ο κινηματογράφος / τηλεόραση και η ηχητική σύνθεση εικονικών περιβαλλόντων (π.χ. video games),
- ορίζουν και να αξιοποιούν τις αρχές και τις γενικές και ειδικές απαιτήσεις της διαδικασίας ηχογράφησης και μουσικής/ηχητικής παραγωγής.

Πρόγραμμα Σπουδών

Το πρόγραμμα σπουδών οργανώνεται σε τρία (3) ακαδημαϊκά εξάμηνα (Α’, Β’ και Γ’) και περιλαμβάνει κατά τα δύο πρώτα εξάμηνα Εκπαιδευτικές Ενότητες (modules) που υλοποιούνται με την μορφή είτε διδασκαλίας (μαθημάτων, σεμιναρίων, εργαστηρίων), είτε της εκπόνησης ερευνητικής εργασίας (υπό συστηματική επίβλεψη), ή του συνδυασμού των ανωτέρω. Στο τρίτο εξάμηνο σπουδών κορυφώνεται το ερευνητικό περιεχόμενο της εργασίας του κάθε μεταπτυχιακού φοιτητή με την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας. Η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας είναι υποχρεωτική. Το σύνολο των πιστωτικών μονάδων ανά ακαδημαϊκό εξάμηνο, καθώς και των μονάδων που αντιστοιχούν στην εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας είναι τριάντα (30).

Συγκεκριμένα, η διδασκαλία των Εκπαιδευτικών Ενοτήτων υλοποιείται με το συνδυασμό θεωρητικής και εργαστηριακής διδασκαλίας και την εκπόνηση ατομικών ή ομαδικών εργασιών από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Οι εργασίες αυτές αποσκοπούν στο να αποδώσουν με όρους ακαδημαϊκής ποιότητας ένα χαρακτήρα μεταπτυχιακών σπουδών προσανατολισμένο στη γερά θεμελιωμένη δημιουργική πράξη. Ενδεικτική θεματολογία των ανωτέρω εργασιών μπορεί να αποτελεί και η βιβλιογραφική έρευνα, κυρίως όμως περιλαμβάνονται διδακτικά και ερευνητικά ζητούμενα όπως η ανάπτυξη αυτόνομου πειραματικού καλλιτεχνικού έργου μικρής κλίμακας, η πραγματοποίηση μιας ζωντανής επίδειξης / συναυλίας, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της διαδικασίας παραγωγής ηχητικού υλικού κ.ά. Σε κάθε περίπτωση, λόγω του εφαρμοσμένου δημιουργικού χαρακτήρα του προγράμματος, οι ανωτέρω εργασίες αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστον στο μισό των πιστωτικών μονάδων της εκάστοτε εκπαιδευτικής ενότητας.

Στο Β’ εξάμηνο σπουδών περιλαμβάνεται επίσης η εκπόνηση μιας ατομικής ερευνητικής εργασίας, σκοπός της οποίας είναι η ολοκληρωμένη παραγωγή δημιουργικού έργου, σε πεδίο που επιλέγει ο εκάστοτε μεταπτυχιακός φοιτητής. Επιβλέπων της ερευνητικής εργασίας ορίζεται ο διδάσκων (ή οι διδάσκοντες σε περίπτωση διαθεματικού πεδίου) με την μεγαλύτερη συνάφεια γνωστικού αντικειμένου. Η επίσημη παρουσίαση του καλλιτεχνικού έργου που παράγεται από την εκπόνηση των παραπάνω ερευνητικών εργασιών δύναται να πραγματοποιείται στο πλαίσιο διοργανώσεων όπως Φεστιβάλ ή Καλλιτεχνικού Θερινού Σχολείου, οι οποίες θα λαμβάνουν χώρα αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διδασκαλίας του εαρινού εξαμήνου σπουδών.

Η διδασκαλία συμπληρώνεται από εξειδικευμένα σεμινάρια (με ιδιαίτερη ένταση κατά τη διάρκεια του ανωτέρω Φεστιβάλ ή Καλλιτεχνικού Θερινού Σχολείου) που πραγματοποιούνται με στόχο την κάλυψη εξαιρετικά εξειδικευμένων πτυχών της διδασκόμενης ύλης από ειδικούς επαγγελματίες / επιστήμονες / καλλιτέχνες. Ως ενδεικτικές θεματικές των εν λόγω σεμιναρίων αναφέρονται οι εξής:
- Iστορία της Eλληνικής ηλεκτροακουστικής μουσικής,
- Ψηφιακή τεχνολογία του ήχου (συστήματα, αλγόριθμοι και τυποποιήσεις),
- Περιβάλλοντα σύγχρονου μουσικού προγραμματισμού (π.χ. MAX/MSP, PureData, SuperCollider κ.ά),
- Ειδικά εργαλεία ακουστικού σχεδιασμού χώρων ηχογράφησης και ηχητικής αναπαραγωγής,
- Νέες διεπαφές μουσικής έκφρασης,
- Ιστορία και αισθητική της ραδιοφωνικής Τέχνης (Radio Art / Hoerspiel),
- Ακουστική οικολογία και ηλεκτροακουστική μουσική,
- Ηχητικός σχεδιασμός video – παιχνιδιών,
- Τέχνη ήχου και διαδίκτυο,
- Ηχητικός μουσειολογικός σχεδιασμός,
- Ηχητική δημιουργία και διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων.

Αριθμός Εισακτέων

Ο αριθμός των εισακτέων στο ΔΠΜΣ ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο σε τριάντα (30) άτομα κατ’ έτος (δεκαπέντε (15) φοιτητές ανά ειδίκευση). Με απόφαση των αρμόδιων συλλογικών οργάνων, ορίζεται ο αριθμός των εισακτέων στο πρόγραμμα κατά ακαδημαϊκό έτος, μέχρι του ανωτέρω μέγιστου ορίου.

Εξ’ Αποστάσεως Διδασκαλία

Η παρακολούθηση των Εκπαιδευτικών Ενοτήτων πραγματοποιείται διά ζώσης στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας. Εξαίρεση από την διά ζώσης παρακολούθηση μπορεί να αποτελέσει η πραγματοποίηση μέρους των Εκπαιδευτικών Ενοτήτων εξ’ αποστάσεως και μέρους των σεμιναρίων, σύμφωνα με τις ανάγκες των μεταπτυχιακών φοιτητών. Στις ανωτέρω περιπτώσεις, χρησιμοποιείται και πλατφόρμα σύγχρονης τηλε-εκπαίδευσης.